Reklama

Niedziela Kielecka

Umarł przy ołtarzu w Szczekocinach

Ks. Antoni Kowalski

Archiwum prywatne

Ks. Antoni Kowalski

W kwietniu minęła 50. rocznica śmierci szczekocińskiego proboszcza i dziekana ks. Antoniego Kowalskiego. Życie zakończył podczas odprawianej przez siebie Mszy św. w parafialnym kościele 2 kwietnia 1963 r. Był kapłanem z powołania. W trudnych czasach komunizmu w Polsce bronił praw katolików i świadczył prawdę o brutalnie prześladowanym biskupie kieleckim Czesławie Kaczmarku

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Antoni Kowalski urodził się w 1905 r. w Zabrodziu w powiecie radomszczańskim. Święcenia kapłańskie przyjął w 1927 r., po ukończeniu studiów w kieleckim WSD. Był wikariuszem w Sławkowie, Ogrodzieńcu i Pilicy. Potem proboszczem w Tarnawie i Chrząstowie-Koniecpolu.

Aresztowanie proboscza

Posługę w Szczekocinach rozpoczął 7 listopada 1947 r. Uczył religii w Liceum i Gimnazjum Koedukacyjnym im. T. Kościuszki. Jego działalność w miasteczku była obserwowana przez władze „ludowe”. W kieleckim Wydziale ds. Wyznań pisano, że w czasie II wojny światowej „utrzymywał ścisły kontakt z A [rmią] K [rajową] (...) mocno zwalczał z ambony ruch lewicowy, a po wyzwoleniu piętnował działalność [lewicowych] partii politycznych i organizacji społecznych”. Krytycznie oceniał wprowadzenie 5 sierpnia 1949 r. dekretu o ochronie wolności sumienia i wyznania, który był wykazem kar za - jak napisano - „nadużywanie wolności sumienia i wyznania”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wkrótce okazało się, że ów dekret posłużył do aresztowania proboszcza ze Szczekocin 14 lutego 1950 r. Kuria kielecka wystosowała protest, w którym napisano, że „pierwsze z tych rzekomych przestępstw [księdza] miało polegać na nawoływaniu uczniów do występowania przeciwko przejęciu Zakładów Naukowych w Szczekocinach przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci i wyjaśnianiu uczniom w sposób podburzający bezwyznaniowego charakteru szkół TPD”. W rzeczywistości u schyłku lat 40. władze świeckie pod szyldem tej laickiej organizacji usuwały naukę religii i krzyże ze ścian w publicznych szkołach. Ks. Kowalski spowodował wycofywanie przez młodzież deklarowanej wcześniej zgody na przejęcie szkół przez tę organizację. Drugim tzw. przestępstwem było odczytanie oświadczenia biskupów, którzy protestowali wobec upaństwowienia kościelnej organizacji charytatywnej Caritas. Dziekana ostrzegał przed tym sam wicewojewoda kielecki Marian Kowalczewski, który przybył do Szczekocin „w towarzystwie dwóch innych osób”.

Reklama

Zarówno w śledztwie, jak podczas dwóch rozpraw przed Sądem Apelacyjnym w Kielcach we wrześniu i październiku 1950 r. oskarżony nie przyznał się do winy. Uwolnienia domagał się też ordynariusz kielecki, dowodząc, że obie rozprawy sądowe „wykazały całkowitą bezpodstawność stawianych ks. Kowalskiemu zarzutów”. Poważnie chory na serce dziekan był przetrzymywany nadal w kieleckim więzieniu. Opuścił je dopiero wskutek starań u prezydenta Bolesława Bieruta sufragana kieleckiego bp. Franciszka Sonika, 31 marca 1951 r., czyli w ponad dwa miesiące po uwięzieniu bp. Kaczmarka.

Niepokorny dziekan

W następnych latach władze nadal inwigilowały i szykanowały ks. Kowalskiego. Pozbawiono go prawa nauczania religii w szkole i miano mu za złe, że żadnego polecenia władz administracyjno-państwowych nie wykonywał bez zezwolenia biskupa. „Kategorycznie odmówił - napisano w charakterystyce «wyznaniówki» - uruchomienia dzwonów w czasie pogrzebu Józefa Stalina”. Ks. Kowalski ciężko przeżył aresztowanie 25 września 1953 r. prymasa Stefana Wyszyńskiego, który nie potępił działalności bp. Kaczmarka, skazanego na 12 lat więzienia w sfingowanym „procesie”. Nie mógł pogodzić się z nakazem odczytania oświadczenia Episkopatu Polski krytykującego ordynariusza z Kielc. Władze PRL odnotowały, że kiedy dziekan Kowalski czytał ten tekst z ambony „to się rozpłakał i przerwał czytanie i dopiero po kilku minutach skończył”.

W 1955 r. ksiądz przeszedł zawał serca, ale po kilku miesiącach wrócił do pracy. Władze nie mogły pogodzić się z jego popularnością wśród parafian i aktywnością duszpasterską. Uważano, że „werbował” młodzież z Liceum Pedagogicznego i Szkoły Ćwiczeń na naukę religii w kościele. Za zorganizowanie procesji bez zezwolenia i wystąpienie w obronie ponownie atakowanego bp. Kaczmarka zażądano w styczniu 1960 r. odwołania go ze stanowiska. Nic takiego nie nastąpiło, a w dodatku dziekan został kanonikiem gremialnym Kapituły Kolegiaty Wiślickiej i szambelanem Jego Świątobliwości Jana XXIII.

Reklama

Doznane cierpienia źle wpływały na stan jego zdrowia. Dziekan zmarł nagle na atak serca w wieku 57 lat. Na jego pogrzeb w Szczekocinach przybyło 120 księży i rzesze wiernych. Bp Kaczmarek nad trumną „Wyraził smutek z racji tak szybkiego odejścia śp. ks. A. Kowalskiego z pierwszych szeregów, ze wszech miar prawych kapłanów, wobec Boga, Kościoła, swojego Ks. Biskupa i Ojczyzny”. Zmarły spoczął w rodzinnym grobowcu w Gidlach.

Serca kapłanów biły zbyt krótko

Okoliczności śmierci ks. Kowalskiego przypominały diecezjanom odejście innego kapłana - więźnia komunizmu. Był nim bp Szczepan Sobalkowski, który 12 lutego 1958 r. upadł przy ołtarzu w kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze, nazajutrz po tym, jak został konsekrowany na biskupa sufragana kieleckiego. W parę miesięcy po śmierci ks. Kowalskiego odszedł bp Kaczmarek. Stało się to w lubelskim szpitalu 26 sierpnia 1963 r. w święto Matki Boskiej Częstochowskiej. Warto pamiętać, że wyczerpane serca kieleckich kapłanów w czasach komunistycznych biły zbyt krótko.

Podziel się:

Oceń:

2013-05-16 13:19

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Podziękuj swojemu księdzu!

Więcej ...

Bp Jezierski wydał edykt ws. procesu beatyfikacyjnego "doktor Oli"

2024-06-25 12:43

Adobe Stock

Edykt zawiadamiający o inicjatywie rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego lek. med. Aleksandry Gabrysiak - „doktor Oli” - wydał biskup elbląski Jacek Jezierski. Wcześniej nihil obstat na prowadzenie procesu udzieliła Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych. Pozytywną opinię wyraziła również Konferencja Episkopatu Polski.

Więcej ...

26 czerwca: Kto dziś gra? Euro 2024

2024-06-26 06:55

PAP/EPA/CHRISTOPHER NEUNDORF

26 czerwca 2024 r. - kolejny dzień piłkarskich zmagań podczas ME 2024! Kto dziś gra?

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Kościół

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

Niedziela Kielecka

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

Zmiany kapłanów 2024 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2024 r.

Co chciałbym zmienić w moim dawaniu świadectwa o Jezusie?

Wiara

Co chciałbym zmienić w moim dawaniu świadectwa o Jezusie?

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Niedziela Łódzka

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Niedziela na Podbeskidziu

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Kościół

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Kościół

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?

Kościół

Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?