Wystawę przygotowały wspólnie Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Archiwum Archidiecezjalne. Ekspozycja przypomina o obchodach jubileuszowych 1966 roku, które trwały w Gnieźnie od 9 do 15 kwietnia. W tym samym czasie władze komunistyczne zorganizowały obchody 1000-lecia Państwa Polskiego. Odbywały się wiece, występy popularnych zespołów muzycznych, kiermasze poszukiwanych towarów i inne masowe imprezy rozrywkowe.
W swoich milenijnych zapiskach kard. Wyszyński pod datą 9 kwietnia 1966 roku zanotował: ,,(…) W krótkiej gawędzie dowiadujemy się, ile imprez szykuje miasto, byleby przeszkodzić obchodom kościelnym. Ulice są pokryte napisami, sprowadzono cyrk, zapowiadają „Faraona” po bajecznie niskiej cenie. (…) Istna mobilizacja złośliwości i dokuczliwości, do czego używa się władz administracji państwowej. I po cóż to wszystko – by dokuczyć własnym obywatelom” – pisał Prymas Tysiąclecia.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Starania partyjno-rządowe nie odniosły jednak wielkiego skutku. Na odbywające się przez cały tydzień nabożeństwa i Msze św. przybywały do gnieźnieńskiej katedry tłumy wiernych. Nie inaczej było w czwartek 14 kwietnia – w rocznicę Chrztu Polski i wejścia naszej Ojczyzny do rodziny narodów chrześcijańskich. Rano kard. Wyszyński udzielił święceń kapłańskich ośmiu diakonom Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego, których nazwał kapłanami milenijnymi. Po południu przewodniczył Mszy św., w której uczestniczyło około 40 tysięcy wiernych. Prymas wspominał: „Przyjechało sześćdziesięciu trzech biskupów, a więc wyjątkowo licznie. Uroczystą sesję zagaiłem krótkim przemówieniem, po czym prof. Kłoczowski z KUL wygłosił prelekcję o Gnieźnie Mieszka i Chrobrego. Mówił z wielkim entuzjazmem. Wysłuchano go z uwagą. Po prelekcji wyruszyła procesja na Wzgórze Lecha. Niesiono piękny krzyż z kościoła Świętego Krzyża, zabytkowy, z wieku XII, dalej wędrowny obraz Matki Bożej, fotografię Ojca Świętego, Ewangeliarz św. Wojciecha, kielich Dąbrówki, ramię św. Wojciecha, relikwiarz błogosławionego Bogumiła i wielkanocny paschał. Procesja podążyła do trybuny, przygotowanej na tle kolegiat i kościoła św. Jerzego. Tutaj delegacje, niosące święte znaki, wygłaszały swoje przemówienia. Po czym odprawiłem Mszę św. pontyfikalną. Dzień pogodny, słoneczny, chociaż chłodny, tak że wielu biskupów przeziębiło się”.
Fotografie z powyższych uroczystości milenijnych oglądać można na wspomnianej wystawie w gnieźnieńskim Muzeum Archidiecezjalnym. Obok zdjęć wystawiono na niej także wspominany przez kard. Wyszyńskiego kielich Dąbrówki oraz relikwiarz ramienia św. Wojciecha. Zobaczyć można również oryginał Jasnogórskich Ślubów Narodu, używany w czasie milenijnych uroczystości pacyfikał z fundacji abp. Jagiellończyka (powstały przed 1503 r.) oraz pektorał kard. Ledóchowskiego (ok. 1850), który jako ostatni nosił Prymas Tysiąclecia. Na wystawie eksponowany jest także pastorał podarowany katedrze przez kard. Wyszyńskiego w 1966 roku, który użyty zostanie 14 kwietnia tego roku podczas uroczystości 1050. rocznicy Chrztu Polski. Gratką dla miłośników historii będzie z całą pewnością także Ewangeliarz Karoliński starszy niż chrzest naszej Ojczyzny, bo z 800 roku.
Na wystawie posłuchać można również nagrania przemówień i kazań Prymasa Tysiąclecia oraz obejrzeć film przypominający o wydarzeniach milenijnych 1966 roku. Obraz wyreżyserowany przez Wojciecha Filipczaka pt. „Gniezno 1966. Tysiąclecie w sercu Prymasa”, obok oryginalnego kolorowego choć niemego nagrania sprzed półwiecza zawiera także świadectwa uczestników gnieźnieńskich uroczystości. Film jest ważnym i jedynym jak dotąd tak pełnym przypomnieniem uroczystości sprzed 50 lat. Obok wartości dokumentacyjnej ma także walor sentymentalny ukazuje bowiem obrazy ludzi, miasta i katedry tamtych czasów.