Msza św. w katedrze polowej Wojska Polskiego 22 stycznia w Warszawie będzie centralnym punktem kościelnych obchodów 150. rocznicy Powstania Styczniowego - największego zrywu Polaków przeciw zaborcom. Tego dnia uroczystości rozpoczną się o godz. 16 modlitwą ekumeniczną i apelem poległych z udziałem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, który zapali znicze na mogiłach Powstańców z 1863 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach przy Kwaterze Powstańców Styczniowych.

Msza św. w katedrze polowej Wojska Polskiego, którą o godz. 18 będzie koncelebrował biskup polowy WP Józef Guzdek będzie centralnym punktem obchodów 150. rocznicy Powstania Styczniowego. Po niej odbędzie się przemarsz pod Krzyż Traugutta w Parku jego imienia z asystą grup rekonstrukcyjnych, Strzelców i ZHR.

Koncert pieśni powstańczej odbędzie się w Filharmonii im. Traugutta, w trakcie którego zostanie zawieszony ryngraf z Krzyżem Niepodległości z Mieczami oraz Krzyżem Virtuti Militari, poświęcony dwa dni wcześniej w archikatedrze św. Jana. Natomiast dzień wcześniej, 21 stycznia o godz. 17 odbędzie się uroczysty capstrzyk styczniowy pod krzyżem Romualda Traugutta oraz modlitwa ekumeniczna przedstawicieli ordynariatów polowych.

Obchody Powstania Styczniowego planowane są w kilku diecezjach, na terenie których toczyły się walki z zaborcą. W diecezji radomskiej odbędą się w Szydłowcu, Suchedniowie, Bodzentynie i Wąchocku, gdzie mieściła się kwatera główna pułkownika Mariana Langiewicza, naczelnika wojska województwa sandomierskiego. Trzydniowe obchody rozpoczną się 18 stycznia. Jednym z ich elementów będzie Marsz Strzelców ze Związku Strzeleckiego z Szydłowca do Wąchocka.

Pierwszą stacją rocznicowych obchodów będzie Szydłowiec, gdzie dziś została odsłonięta tablica poświęcona 150. rocznicy zbrojnego zrywu Polaków. Następnie została odprawiona Msza św. w szydłowieckiej farze w intencji Ojczyzny i powstańców.

W sobotę 19 stycznia miejscem obchodów będą Suchedniów i Bodzentyn, gdzie przy tzw. Organistówce zostanie odsłonięta tablica ku czci uczestników powstania. Natomiast w niedzielę dalsze uroczystości odbędą się w Wąchocku. Przy mogile powstańczej zostanie odsłonięty pomnik generała Langiewicza, nastąpi również podpisanie aktu upamiętniającego rocznicę wybuchu powstania przez burmistrzów i przewodniczących rad miejskich Szydłowca, Suchedniowa, Bodzentyna i Wąchocka.

Płockie obchody 150. rocznicy Powstania Styczniowego rozpoczną się w sobotę 19 stycznia i potrwają 4 dni. O godz. 16.00 rozpocznie się inscenizacja ataku powstańców na Odwach przy ul. Narutowicza. Weźmie w niej udział Parafialna Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Święty Marcin” z Mochowa, pod kierunkiem proboszcza ks. Grzegorza Mierzejewskiego oraz grupy rekonstrukcyjne z Przasnysza i Radomia.

Na poniedziałek 21 stycznia zaplanowano sesję naukową w Towarzystwie Naukowym Płockim, z referatami: dr. Mariana Chudzyńskiego o Płocku i Ziemi Płockiej przed wybuchem powstania, dr. Grzegorza Gołębiewskiego o przebiegu Powstania w Płocku i na terenie guberni płockiej w latach 1863-1864, prof. Anny Stogowskiej pt. „Edward Jurgens a Powstanie Styczniowe”.

We wtorek 22 stycznia o godz. 11.00 uczniowie płockich szkół złożą kwiaty przed Krzyżem Powstańców Styczniowych przy Alejach Piłsudskiego, na powstańczych mogiłach na cmentarzu garnizonowym oraz przed tablicą na murze Zakładu Karnego, upamiętniającą uwięzienie w tym miejscu generała Zygmunta Padlewskiego, który został rozstrzelany przez Rosjan 15 maja 1863 r. w Płocku.

Tego samego dnia o godz. 12.00 rozpoczną się uroczystości z udziałem wojska przy Płycie Nieznanego Żołnierza na ul. Narutowicza. O godz. 13.00 w Muzeum Mazowieckim zostanie otwarta wystawa „Gorzka chwała. Cieniom Stycznia 1863 roku, o godz. 17.00 w Teatrze Dramatycznym w Płocku odbędzie się koncert orkiestry wojskowej z Torunia oraz spektakl „Płonące cyfry 1863”.

W Ciechanowie w domu parafialnym „Katolik” przy parafii farnej w ramach obchodów odbyło się sympozjum o Powstaniu na północnym Mazowszu. Była to inauguracja lokalnych obchodów 150. rocznicy Powstania. O represjach opowiedział znany płocki historyk ks. prof. Michał M. Grzybowski. Sympozjum zorganizowano z inicjatywy Akcji Katolickiej.

Głównym tematem sympozjum była rola duchowieństwa diecezji płockiej podczas powstańczego zrywu. Znany płocki historyk ks. prof. Michał M. Grzybowski mówił, że większość duchowieństwa czynnie włączyła się do walki o wolność narodu i Kościoła.

W diecezji kieleckiej obchody rozpoczną się 22 stycznia w Wojewódzkim Domu Kultury uroczystą sesją Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego oraz kieleckiej Rady Miasta.

Sesję w WDK otworzy referat prof. Wiesława Cabana z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Delegacje zapalą symboliczne znicze w miejscach upamiętniających bohaterską walkę z rosyjskim zaborcą w Kielcach. Zgodnie z tradycją, liczącą w Kielcach dziesięciolecia – ważnym punktem obchodów są uroczystości w klasztorze pallotynów na Karczówce, która była punktem koncentracji powstańców, przekazywania kurierów, leczenia powstańców, wreszcie ich pochówku. Tradycja obchodów w klasztorze sięga 1916 r.

W niedzielę 20 stycznia o godz. 12.00 odprawiona tam zostanie Msza św., odbędzie się też sesja naukowa w Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej i rajd pieszy Białogon – Karczówka.

Główna część krakowskich obchodów rocznicy Powstania Styczniowego odbędzie się 23 stycznia. O godz. 10.00 przy Wieży Ratuszowej spotkają się dzieci i młodzież z młodzieżowych domów kultury, by wysłuchać opowieści o Powstaniu Styczniowym.

O godz. 12.00 rozpoczną się uroczystości na Cmentarzu Rakowickim, gdzie złożone zostaną kwiaty i zapalone znicze. O godz. 17.00 w Bazylice Mariackiej odprawiona zostanie Msza św. w intencji powstańców styczniowych. Natomiast o godz. 19 w Filharmonii Krakowskiej odbędzie koncert „O ojców grób bagnetu poostrz stal” organizowany przez Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie, Stowarzyszenie „Passionart” oraz Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.

Z kolei od 22 stycznia do 26 maja Muzeum Narodowe w Krakowie zaprasza na trzy wystawy: „Artyści – uczestnicy Powstania Styczniowego1863 roku” w Sukiennicach; „Portrety, symbole, broń – w rocznicę styczniowego zrywu” w Gmachu Głównym Muzeum oraz wystawa plenerowa na Plantach reprodukcji cykli Grottgera dot. powstania m.in. „Lithuania”, „Polonia”, „Wojna”, realizowana przez Muzeum Narodowe w Krakowie we współpracy z krakowskim IPN.

22 stycznia Muzeum Historyczne Miasta Krakowa zaprasza na „Krakowskie kolokwium” – wykład „Romantycy kontra pozytywiści. Bić się czy się nie bić?” w 150. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego.

Z kolei w marcu planowany jest trzydniowy cykl wydarzeń organizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne oddział w Krakowie oraz VI LO pt. „Spór o Powstanie Styczniowe”. Od kwietnia do września br. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa zaprasza na wystawę „Kraków w Powstaniu Styczniowym”.

W diecezji drohiczyńskiej 13 stycznia w Hajnówce stanął pomnik Powstania Styczniowego, który poświęcił biskup drohiczyński Antoni Dydycz. Podczas Mszy św. w intencji powstańców styczniowych bp Dydycz podkreślił, że głównym celem tego zrywu narodowego było ratowanie naszej tożsamości, a powstańcy stali się jej wielkimi obrońcami. Przypomniał on, że powstanie miało wielkie znaczenie w kształtowaniu się narodowego ducha i świadomości. Wspomniał też wielką ofiarę, jako zapłacili za pomoc powstańcom duchowni, których zakony w Królestwie Kongresowym były zamykane, a niektórzy z nich ponieśli śmierć, tak jak kapucyn o. Agrypin Konarski, czy ks. Stanisław Brzózka, powieszony w Sokołowie Podlaskim, już po straceniu Romualda Traugutta.

Powstanie Styczniowe było zbrojnym wystąpieniem przeciwko Rosji i największym polskim powstaniem narodowym. Przyczyną wybuchu był nasilający się rosyjski ucisk narodowy na Polaków. Zakończyło się klęską. W powstaniu zginęło około 40 tys. Polaków, kolejne kilkadziesiąt tysięcy zostało zesłanych na Sybir.